Çeviri Tarihi

Geçmişte çeviriyi diller arası aktarımla sınırlayan görüşe karşın, günümüzde bu kavram yeni boyutlar kazanarak içeriği zenginleşmiştir. Kuşkusuz geçmişteki bu sınırlı bakış açısı geçmişte başarılı çeviriler yapılmadığı ya da çevirinin bilinç düzeyine çıkarak tartışmaya açılmadığı anlamına gelmez.

Çeviribilim ve Disiplinlerarasılık

Çeviribilim dinamik bir disiplin olarak çağımızın gereksinimlerine koşut bir biçimde hedeflerini genişletmek zorunda kalabilir. Bu ise, çeviribilimin iletişim kopukluğundan kaynaklanan küresel sorunlar karşısında disiplin- lerötesi araştırmalara açılabileceği savını da gündeme getirebilir.

Çeviribilimde İnceleme Gereçleri ve Uzmanlık Alanları

Çeviribilimin temelde inceleme gereci çevirilerdir. Buna göre çeviribilime alan dışından bakanların aklına bu alanın inceleme gereci olarak ilk yazın, hukuk, iktisat, sosyal bilimler gibi özel alanlarda yapılan çevirilerin karşılaştırmalı incelenmesi gelir.

Çeviribilimde Araştırma Türleri

Çeviribilimde araştırma yöntemleri işlevleri açısından genel kuram kapsamında betimleyici (descriptive), nedensel (causal), bilişsel (cognitive), yorumlayıcı (interpretative), tarihsel (historical) olmak üzere beşe öbeğe ayrılırken, uygulama alanında çeviri eğitimi, çeviri eleştirisi, çeviri yardımcı araştırmaları,

Sosyal Bilimlerin Bir Alt Alanı Olarak Çeviribilim

Sosyal bilimler çeviribilimi sosyal bilimlerin bir alt alanı olarak görür. Bu yönüyle vurgulanması gereken en temel özelliği toplumsal bir konu veya olguyla bağının kurularak toplumsal bir işlev yerine getirmesidir. Bu iki soruyu gündeme getirir: bunlardan birincisi çeviribilimin

Çeviribilimsel Yaklaşım

Çeviri işlemlerinde inceleme geleneksel olarak dil odaklı yaklaşımı gerektirir. Bu konuda dilbilimsel yaklaşımlar çeviri metinlerdeki dilsel öğelerin betimlenmesinde, bir başka deyişle de sorunlara tanı konulmasında yardımcı olur. Örneğin, anlambilim ve sözdizimsel alanda

Çeviride Metindışı Öğeler

Buna göre metin dışı öğeler çeviri amaçlı metin çözümlemesinde şu şekilde sıralanabilir: 1. Kaynak: Kaynak metnin nerede yayınlandığı; buna karşın çevirinin nerede yayınlanacağına dair bilgi 2. Gönderici: Çeviriyi başlatan kaynak metin göndericisidir.

İki Yönlü Çeviri İşlemleri

1. Metin türü, altmetin türleri ve özelliklerinin hem kaynak kültür metin geleneğinde hem de erek kültür metin geleneğinde incelenmesi. 2. Kültürel arka plan bilgisi : yiyecek giyecek olduğu kadar, örf adetler ve değerlerle ilgili bilgilerdir.

Sözlükler

Kuşkusuz çevirmenin geliştireceği araştırma stratejisi kaynakların güvenilirliğinin sorgulanması kadar, zaman kaybetmeden erişimi kolay ve en doğru bilgiyi sunan kaynaklara başvurulmasıyla da yakından ilgilidir. Buna bilgiyi ilk aktaran ya da sunan birincil kaynaklar olduğu kadar, bunlar üzerine

Hukuk Çevirisi

Hukuk alanı teknik alan çevirisine girmekle birlikte, teknik alandan farklı olarak uluslararası bir terminolojiye sahip değildir. Bu alanda çalışanların diğer teknik alanlarda olduğu gibi profesyonel olarak ortak paylaştıkları bir dil olmadığı anlamına gelir. Bunun temel nedeni

Çeviribilimsel Araştırma ve Özgüllük

Disiplinlerarası ilişkilerden doğan çeviribilimin özerkliğinin kanıtlanmasında Niklas Luhman’ın “Sosyal Sistemler Kuramı” yol gösterici olduğu gibi, yukarıda sözü edilen tartışmaları da sona erdirici niteliktedir. Luhman’a göre toplum birçok sistemin alaşımından oluşur.

Metin türü, yazın türü ve işlevsellik ilişkisi

Yazınsal alanda çeviri işlemleri metin türlerine değgin bilginin yanı sıra yazınsal akımlar ve bunların yazınsal metin türlerine yansıyan biçemsel özelliklerini kapsar. Buna göre metin türleri roman, öykü, deneme, yazın eleştirisi, öz yaşam öyküleri ve son zamanlarda gözde olan seyahat,

Kuram ve Çeviribilim

Çeviribilim kapsamında çeviri eylemi, çeviri süreci ve çeviriler üzerinde yapılan araştırmalarla birlikte, bu alanın bilimselliği konusu da akademik çevrede tartışmalara yol açmıştır. Bir alanın bilimselliğinin ön koşulu kuşkusuz kuramsal bir tabana oturmasıdır. Kuram, Merriam Webster